Espadan Impitun Politika

By
|
Posted on Apr 02 2012
Share
By John S. DelRosario Jr.
Contributing Author

I Gobietnu as Benigno R. Fitial hana’ fan basta i sekretarian dos depattamentu: public works yan tanu. Este na disision megai man-hineñgañg. Ni mas de menos yan usun espadan impitun aplacha’ na politika gi prohimu siha ni sumakrisia siha para umana’ fan gana pot dos eleksion i paire.

Guiya la’mon ni atoridatña, lau kontra tautau siha ni manachu gi oran estrakada ha’ane yan pueñge? Hafa kinemprendeña amista? Enfin, sobla atmasña para u senyamag yan u fondu i pattidan republican na eleksion ni ha kabesasaye. Añgariyan despedida ha fafana’ i republican na biahe.

Ilegña si Fitial na debi tautauña u parehu prinsipiu mapraktitika yan guiya. Ke lau hafa ennau na prinsipiu? I kada ratu malagu gi kelat? Na ti manu hechura esta i seputtura? Kau prinsipiun abarambau i ha fafama?

Yangin ha guiguife satton na dinaña, ke lau taimanu na guiya mismu tumira i platu ni mayamag yan madisgrana? Ni haf’ ya u chogue, madisgrana esta i platu ya megai granuña ya ni ñgai’an una chettun tatte.

Ti namatman i mañaña pagu ya lastima sa’ hagas hu pega esperansaghu na u diñgu un’ dia puestoña kumu i mas maguiaya yan onrau na gobietnu. Lau ha funas todu este gi mapos na Bietnes gi un’ sakudida.

Mañgge señor i amista ni hagas un’ fachuchu’e pumogsai yan i unna’ fan basta siha gi halom man-fiet na tropa? Haye man-aminasa ’nai un’ abandona pattidamu? Na ti man-abandona hayumu na man-abarambau un’ ratu i tropa ni dumisidi mañaga yan pattidan covenant?

Yangin ni covenant ti unna’ fañgontentu, pues ni republican lokue’ ti un’ fan ma’agim gi este na karera. Yangin un’ punu’ linala’ tautau gi usun espadan impitun politika, ennau mismu lokue’ para dimalasmu dispues. Sen man-apase i Saina gi todu che’chu’ tinailaye.

Integridad gi che’chu’ linahyan

Hana’ banidosuyu’ si Senator Francisco (Frank) Q. Cruz ’nai ha hoñgañg i man-gachoñgña nu ayu na disision komite i para u husga mafahan tanu praibet ni MPLT pot klaru na guaha kantida tanu’ publliku guine gi katkuet lugat.

Dañkulu na salape’ MPLT tineteka ($272,000) ayu mina’ ha gu’ot tatte para u inbestiga tumaimanu ayu na disision. Dinanche disisioña sa’ salape’ tautau tanu’ sumaunau guihe na disposision. I puntu: Kau kabales yan antau ayu na konsiderasion ’nai guaha disposision sin u kabales i ginagagau na numeron membron i board?

Na ti este na chatdisision umatisa na debi u guaha satton na sensian integridad (integrity) gi disposion usun salape’ publiku?

Dispues, mit pot mit hektarias na tanu’ publiku guaha para maseha hafa na nesessidat ahensian gobietnu. Hafa na ti marepara este lau abundansia tanu? Ti namatman hafa na guaha chumoneg para umapega gi halom ’an yalaka’ yan aplacha na hanom huegon politika. Manu ’nai in’ pe’lu integridad miyu? Mañge sustansian ’nai man-manhula’ hamyu para in’ tatiye i ginagagau gi lai siha?

Petsige Señot Cruz hafa esta un’ intended chumogue. Megaiña gi silensiu na publiku mañgonfotme ni disisionmu. Unuyu’ tatatte gi un’ petsisige. Ginen ennau na checho’mu siempre tana fitme tatte umaregla i pisun institusion demokrasia guine gi tano’ta. Si Yuus Maase`!

Signifikasion Kuaresmaj

Gi ti mapot na manera, mauleg ta hassun ñaihon hafa signifikasioña i finapos i Sainata guine gi tiempon kuaresma. Gi kinemprendeghu, ha chahlau tinagu’ tataña Yuus Tata ’nai iya hululu’ ha fanue’ hit hafa che’chu’ obidiente gi sainamu. Gaige lokue’ este na finana’gue gi Dies na tinagu’ Yuus.

Segundu, maseha ha lie’ mona hafa para u padese ha aksepta mumattitgue’ pot gineflie’ña yan guinaiyaña nu hita ni famaguoña. Ti sumeha, ha atrebi makastiga sin umisau gi sisiñan Ponsiu Pilatu estake mapunu’ gi kilu’us ya la’la’ talu gi mina tres dias. Siempre u fattu talu para u sentensia todus i man-lala’la’ yan man-matai.

Gi todu pasuña ’nai ha u’uma i kilu’us, hu konsidedera i namase’ na nanaña as Santa Maria, i minesñgon, pinasensia yan hinimiddeña ’nai sige makastiga i lahiña ti deskribiyun siha na kastigu. Inipos ayu na kastigu hombre hafaisen i Saina si Yuus Tata hafa na “un abandonayu”. Gi uttimu besis, maseha ti hoñgiyon pinadesiña ha faisen lokue’ si tataña na u asi’i i muna’ lamen-gue.

Estague’ kinemprendeghu signifikasion tiempon kuaresma. I ha’anen pasgua kumonfitma na guaha esperansa para todu ni humoñgge yan gumuaiya i lahen Yuus. Mauleg in’ hassun maisa hamyu gi tinayuyot miyu pot para in’ sedi i Saina halom gi korason miyu. Taya’ mas mañge’, ma’ug yan felis na siñiente gi uttimu suspirus i hafa mauleg bidamu para i prohimumu piot i man-namase’ yan mamoble. Felis Pasgua!

Maseha mampos didog pinadesen familia gi halom te’ug na pagyun baban ekonomia, ha satban ñaihon hit i dinaña todus gi halom ti distingiyon na mattirun i tiempu gi inarikonosen unu yan otru. Hana’ fan geftau hit i mattiempu piot para ayu na che’luta ’sino un’ namase’ na poble sa’ ennau na finana’gue ’nai man-malulog hit. Mauleg yan felis lamayot patte i para ta faposgue gi karerata mona. Fan agu’ot kanai ya tafan hita todus parehu man-mamokat. Feis Pasgua!

admin
Disclaimer: Comments are moderated. They will not appear immediately or even on the same day. Comments should be related to the topic. Off-topic comments would be deleted. Profanities are not allowed. Comments that are potentially libelous, inflammatory, or slanderous would be deleted.