Serimoñas Graduasion
I hinanau tiempu sumen chadeg piot `nai esta hit man-tufai ya ayu sosopbla i memorias-ta gi santatte. Hu hahassu este `nai sige nietus yan niestas mañguentus pot serimoñas graduasion niha.
Kase 50 tantos años tatte `nai manmamokat hit gi parehu serimoñas. Siha i famaguon pot korona. Hita pot taya` muda para i okasion. Guiya ayu na tiempu `nai didog pinepble ginen tinilaikan Navy yan Interior.
I finapos estudiante gaige gi inestablesen amesta kulan inetnun familia. Inafamauleg masimientu gi entalu` niha mina` guaha sensian che`lu. Fuera de ennau, man-akilili` para i dottrina gi finagpu` eskuela. Dos patte `nai man-makreansa ni umesgaihon kareran niha mona.
I satbasion famaguon-ta gaige gi edukasion niha. `An mana`e animu libianu masoda` ginefsagan niha gi tinituhun familian niha mismu. Tat ti siña gi hilu` sinsiyu na pinetsigen chalan satbasion.
Bien felis yan congratulations para todu famaguon-ta ni manmagradua na sakan! Fan matcha sa` mangaige ham gi tatten miyu.
Sueddu: Primet na obligasion manma-elihe pot adelantun lina`la` publiku. `An ta atan haf` i asuntu, ya hululu` i fuetsan familia prumebeniyen maisa siha gi dichu nesessidat.
Natriste sa` ti este masusedi. Betsan niha finenina ma-attende de humunos de interes publiku. Esta sumeha-yu` para bai ebalua haf` na taiguine na diskuidu guaha gi halum mansabiun I Deni`.
Kau magahet na manmalefa ni pinadesin familia siha gi señgsoñg? Hafa na puntu gi hilu` este ti makomprende? Hafa na `nai mattu gi “para” i tautau mañega konsiderasion niha ya mapega ennau giya siha mismu?
Kuantu: Dispues, kuantu giya hamyu siña gumana este na sueddu gi sanhiyuñg kumu otdinariu? Guaha unu, dos, tres pat seru?
Kase guaha manpinika pot klaru hu apupunta huyuñg chatche`chu` niha gi `nos kuantos asuntun linahyan. Lau ti u fofona malabidan politika ke direchun publiku. Obligasion-hu este gi proteksion tautau-ta.
Siempre in` fan mattu gi puntan chalan `nai para in`li`e klaru haf` ripotkat miyu. Kase layomug na “F” para in` fan chinatge. Dispues de ennau, tarehan mame numa`e hamyu uttimu disposision `nai u faliñgu layag miyu gi lemlem tautau.
Kuatdiba ya taya` gaseta para in` fan pinilan. Muñga sa` mama` Filipinas hit `nai i metgot la`la`, i tai nina` siña matai! Ni taimanu siempre interes i publiku u gaige gi puntan lapeshu de hemunos de “biba” `nai todu biradan miyu in` biliba lina`la` i tautau. I publiku ha sentuñgu` asuntoña!
Kuttura: Un` lahihu nietun diñga` (Bear) umeyag bailan mas. Guiya dispues gume`luye i tropa. Sige dispues mafaisen i patgon haye mañainaña. Ha menti na`anhu kumu bihuña sino grandpa.
Esta hana` mesgu` lago`hu sa` sumen magof `nai sige bumaila yan mangachoñgña ni malitratu ni iphone. Para i yomahlauña, magof pumada yan yumeñgyoñg-gue` bailan mas.
Ha kone`yu` tatte gi kantun tasin i Lali Fo` `nai sessu in`li`e este, palitu yan otru siha bailan kuttura. Ha konfitma i lahihu na manpatte ham refalawasch ya banidosuyu` nu i doble na tinatten mame kuttura yan tradision.
Apudera: Un` palabra ni ti mapot mapula` haf` sustansiaña. Guiya este `nai un` daflogue hau ni ti iyomu. Pot ihemplo: Humanau i bisinu bumakasion. Un` apudera hau ni siya siha gi kusinaña sanhiyuñg.
Choneg i asuntu guatu gi otru siha `nai basnag hau. Gi hilu` che`chu` tautau yan yine`ase` geftau intension-mu. Dispues, hinilat hau ni petsonat na interes ya un` ñega planu-mu. Hagu umapudera dispues i hagu finenina chumoneg na che`chu` yine`ase`.
Antes de umadispone che`lumu mamatkilu kulan kinilu. Magof `nai umachigu` pot inañgoghu gi offresimientun miyu. Haf` para in` sañgane dispues `an man-asuda` hamyu?
Tinailaye: Hu taitai gaseta pot kumahulu` numeron che`chu` saki yan destrosiu gi propiadat tautau yan bisnis siha guine. Este siha na malabida gaige hale`ña gi baban kinalamten ekonomia.
Siña masañgan na esta guaha adelantu. Mauleg. Lau atan fan kau tumunog ennau na adelantu papa` gi pottanmonedan familia siha? Kau mas pa`gu metgot fuetsan monedan familia mamahan manpresisu siha na nesessidat?
Guaha `nai in` atan manu na patte gi ekonomia `nai gaige adelantu? Haf` na mampos pot industrian turista? Kuantu pot sientu inyon natibu gi papa` payun este na industria?
Gi mismu tiempu haf` na kumahulu` presiun nesessidat gi halum este na mattiru? Kau guaha `nai in` atan haf` sumuhun kontra i tautau este na kinahulu` presiu siha? Na ti este patte gi obligasion miyu kumu representanten i tautau? Haf` mohon na taiguine este? Haf` bidan miyu para in` ayuda i publiku fuera de in` hatsan maisa sueddun miyu?
Mañaluda: Yangin taigue i publiku gi tattemu pues mauleg lokue` un` tuñgu` na na`mamahlau mañaluda gi ti tihoñgmu. Muñga ma-atrebi hau disision siha `nai un` po`lu i publiku na tiha tuñgu` asuntoña.
Pa`gu yangin un` offisiona kumuentos sin kabesa-mu ya kada ratu un` aka` hila`mu, mauleg un` eyag manaitai dispasiu pot para un` komprende sustansian haf` un` keke sañgan. Muñga ma-insutta intellihenten publiku.